Ρίζες μας είναι η ιστορία μας, η γλώσσα μας, τα ήθη, τα έθιμά μας, ο πολιτισμός μας. Αν αρνηθείς τις ρίζες σου, θα είσαι σαν εκείνο το δέντρο με τις επιφανειακές ρίζες που ένας δυνατός άνεμος θα το γκρεμίσει. Ο ολοκληρωμένος άνθρωπος έχει αυτογνωσία. Αν δε γνωρίζεις ποιος είσαι, θα είσαι σαν ένα δεντράκι στην έρημο, χωρίς νερό, χωρίς μνήμη, χωρίς μέλλον τελικά.
Οι Πόντιοι πρώτης γενιάς δεν μπόρεσαν ποτέ να λησμονήσουν την «πατρίδα». Η γιαγιά μου μέχρι τα 97 της χρόνια που πέθανε είχε πάντα τον καημό να δει έστω και μια φορά τα «άγια χώματα» σαν άλλος Οδυσσέας και ας πέθαινε μετά. Η γενιά των γονιών μας γεννήθηκε εδώ στη νέα πατρίδα, είχαν άλλα οράματα και άλλους στόχους: να ριζώσουν, να διακριθούν, να επιβιώσουν. Πολλοί από αυτούς έγιναν μετανάστες, μια και η νέα πατρίδα τους φέρθηκε σαν μητριά και όχι σαν μάνα. Η τρίτη γενιά, η οποία μεγάλωσε με τα ακούσματα των γιαγιάδων, αυτήν την πατρίδα την κουβαλά στο κύτταρο της και είναι η γενιά που επιχειρεί την επιστροφή στις ρίζες.
Ταλαιπωρημένοι, θύματα γενοκτονίας, μετά από πορείες θανάτου, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν σε ένα οροπέδιο της Δυτικής Μακεδονίας, στη νέα τους πατρίδα, ένα χωριό που το κατοικούσαν μουσουλμάνοι, οι οποίοι το εγκατέλειψαν με την ανταλλαγή. Στο Χαϊδαρλί εγκαταστάθηκαν Πόντιοι, οι οποίοι είχαν οι περισσότεροι κοινή καταγωγή. Οι τόποι καταγωγής ήταν η Κιόβ-Τεπέ του Επές, το Αλτίνογλου Τσιφλίκ της Σεβάστειας, λίγες οικογένειες από το Χαμουρί της Τραπεζούντας, το Ιντζέσου της Τοκάτης, το Εντιρέκ και λίγες οικογένειες από το Ατάπαζαρ.
Ρίζωσαν στη νέα πατρίδα τους και χέρια χαλύβδινα και ατσαλένια ψυχή κοίταξαν μπροστά, χωρίς όμως ποτέ να λησμονήσουν, ποιοί ήταν και από πού ήρθαν.