Αν και ελέγχεται ως πλαστή η απόφαση του πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ιωάσαφ (1555-1565), της απονομής του τίτλου του «Βασιλέως» στον τσάρο Ivan τον Τρομερό (1534-1584), το 1561, εν τούτοις, καταδεικνύει την ανάγκη της αναγνωρίσεως της αυτοκρατορικής εξουσίας στη Ρωσία, από τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Και η ανάγκη που αισθάνθηκε ο τσάρος Ivan ο Τρομερός να ζητήσει την επικύρωση του αυτοκρατορικού τίτλου από τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, παρουσίασε την ύπαρξη μιας άλλης ανάγκης, δηλ. να αποκτήσει και η Ρωσία την ίδια αυθεντία και πηγή επικυρώσεως αυτής της κοσμικής εξουσίας. Δίπλα στον τσάρο έπρεπε να στέκεται, όπως και στο Βυζάντιο, ο πατριάρχης. Και αυτό πραγματοποιήθηκε, το 1593, με συνοδική απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Παρά τις κατηγορίες που αποδόθηκαν στον πατριάρχη Μόσχας Νίκωνα (1652-1658) για τον φιλελληνισμό του, η κοσμική εξουσία της Ρωσίας, κατέφυγε και πάλι στην ελληνική εκκλησιαστική ιεραρχία (τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Παΐσιο [1657-1678] και τον πατριάρχη Αντιοχείας Μακάριο Γ ́ [1647-1685]) για να ζητήσει, το 1666, την καταδίκη του.
Λίγο αργότερα θα συναντήσουμε κείμενα όπου, ο Μεγάλος Πέτρος (1682-1725) σε γράμμα του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Γ ́ (1716-1726, 1732-1733), από 30 Σεπτεμβρίου 1721, αφού κατήργησε τον πατριαρχικό θεσμό, και θέσπισε το Συνοδικό σύστημα διοικήσεως της Εκκλησίας της Ρωσίας, ζήτησε (από τον Οικουμενικό Πατριάρχη) να ευλογήσει (γράφε στην κυριολεξία: να εγκρίνει) τον καισαροπαπισμό του.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
Η ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ
Διήγησις ακριβής όπως εβαπτίσθη το των Ρώσων έθνος (15ος αι.)
Περί του πότε και πώς εχριστιάνησαν οι Ρώσοι (18ος αι.)
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ
Η ΣΥΝΟΠΣΙΣ: Η ιστορία της Ρωσίας του αρχιμανδρίτου Ιννοκεντίου Giziel (1693)
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ του αρχιχμανδρίτου Διονυσίου Ιβηρίτου (1669/1673)
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΩΝ ΤΑΡΑΧΩΝ στη Ρωσία (1605 - 1613):
Το ποίημα του αρχιμανδρίτου Ματθαίου Κολητζίδη (1606)
Το κείμενο ανωνύμου για την περίοδο των ταραχών στη Ρωσία και τον πρώτο ψευδο-Δημήτριο, από χειρόγραφο της μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους, του 18ου αιώνα
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ της ιδρύσεως της Μόσχας (1693)
ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ - ΤΟ ΚΡΕΜΛΙΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ (16ος αι.)
Ο οικουμενικός Πατριάρχης απονέμει τον τίτλο "Βασιλεύς" στον Μεγάλο Δούκα της Μόσχας (1561)
Η συνοδική απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχου Ιερεμίου Β', με την οποία η μητρόπολη Ρωσίας ανακηρύσσεται σε Πατριαρχείο (1590) και το Πρακτικό της Συνόδου Κωνσταντινουπόλεως, στην οποία αναγνωρίστηκε το Πατριαρχείο Μόσχας (1593)
[Οι] κόποι και διατριβή του ταπεινού αρχιεπισκόπου Αρσενίου (Μετά το 1589)
Απόσπασμα εκ του Χρονογράφου Δωροθέου Μονεμβασία (1631)
Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΜΟΣΧΑΣ ΝΙΚΩΝ (1652 - 1666) ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
Η απόφαση της καθαιρέσεως του Πατριάρχου Μόσχας Νίκωνα (Δεκέμβριος 1666)
Το σχίσμα των Ρασκολνίκων και η καταδίκη του (1667)
ΕΠΙΛΟΓΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ
Η έκκληση του πατριάρχου πρ. Κωνσταντινουπόλεως Αθανασίου (Πατελλάρου) (1596 - 1654) προς τον τσάρο Αλέξιο Mihailovic Romanov (1645 - 1676) από Έλληνα, πρ. κληρικό, ο οποίος ζούσε στη Στοκχόλμη (1654)
Γράμμα του Μεγάλου Πέτρου (1682 - 1725) στον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Γ' (α' πατρ. 1716 - 1726) (23 Σεπτεμβρίου 1723)
ΠΕΡΙΗΓΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Βασιλείου Βατάτζη περιηγητικόν [1716/1727]
Καισαρίου Δαπόντε: Περιγραφή της Κριμαίας (1746)
Ιερομονάχου Κυρίλλου Λαυριώτη: "Ρωσσίας περιγραφή" (1768)
Θεοδώρου Μανούση: "Αικατερίνα η Μεγάλη [1762 - 1796]"
SUMMARY

Ο Κωνσταντίνος Παπουλίδης είναι διδάκτορά θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Ορθόδοξου Θεολογικού Ινστιτούτου των Παρισίων. Υπήρξε για πολλά χρόνια ερευνητής για θέματα θεολογικού, ιστορικού και εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος.

Ο Κυριάκος Κ. Παπουλίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1972. Σπούδασε θεολογία στο Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο Παρισίων "Άγιος Σέργιος" και νεοελληνική φιλολογία στο Εθνικό Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών Παρισίων (INALCO). Στη συνέχεια, πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Universite de Paris IV - La Sorbonne), απ' όπου έλαβε και το διδακτορικό του δίπλωμα, της Νεοελληνικής Φιλολογίας, με Άριστα (Summa cum Laude), κατά το έτος 2000. Παράλληλα, υπήρξε υπότροφος του Γαλλικού Κράτους και των ιδρυμάτων Α. Γ. Λεβέντη και Α. Ωνάση.
Εργάστηκε ως ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών της Γαλλίας (CNRS), κατά τα έτη 2001-2002 και 2003-2004 και ως ερευνητικός συνεργάτης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας), κατά την περίοδο 2005-2007.
Σήμερα, εργάζεται ως Λέκτορας Νεοελληνικών Σπουδών στο Τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Adam Mickewicz (Σχολή Νέων Γλωσσών και Λογοτεχνιών, Ινστιτούτο Γλωσσολογίας) στο Poznan της Πολωνίας.